Ściółkowanie gleby kompostem, ekologiczny ogród no dig – bez przekopywania ?!

Wyjaśniam co się za tym kryje, jak zacząć stosować te metody w ogrodzie i czy w ogóle warto ?

Początki własnego ogrodu to najczęściej euforia i wynikające z niej niekontrolowane zakupy. W większości wypadków wygląda to tak, że po wejściu do centrum ogrodniczego chwytamy najładniej wyglądające w danym momencie rośliny, kupujemy najtańszą ziemię (bo na czymś trzeba oszczędzić ) i po powrocie wkopujemy je w miejscu, które chcemy upiększyć. Później okazuje się że bylina, krzew, drzewo, które miały być wieloletnie, staje się rośliną jednoroczną. Te trudne początki i strata kilku, nie raz kosztownych roślin uczy, że grunt to podstawa zdrowo rosnących i wyglądających roślin.

Dlaczego to takie ważne?

Każda z roślin do wzrostu potrzebuje odpowiednich warunków : nasłonecznienia, zasobności podłoża, podlewania, właściwego PH gleby. Na terenie Polski najważniejsze typy gleb, to:

Gleby brunatne będące jednymi z najpowszechniejszych gleb w Polsce. Powstają na podłożach gliniastych i piaskowych. Charakteryzują się ciemnobrązową barwą, dobrą strukturą i średnią zasobnością w składniki odżywcze.

Gleby czarnoziemne, występują głównie w południowo-wschodniej części kraju. Mają dużą zawartość próchnicy, co nadaje im czarną barwę i sprawia, że są niezwykle bogate w składniki odżywcze.

Gleby bielicowe są mniej urodzajne i często występują w lasach iglastych. Charakteryzują się jasnym poziomem próchnicznym i są zazwyczaj kwaśne. W Polsce znajdują się głównie na północy i wschodzie kraju.

Gleby bagienne i torf , występują w miejscach o wysokim poziomie wód gruntowych. Są bogate w materię organiczną i mogą być bardzo urodzajne, ale często wymagają osuszenia., proces ten jest niezwykle niekorzystny dla ziemi, ponieważ złoża torfu są nieodnawialnym zasobem.

Gleby piaszczyste są lekkie, łatwo przepuszczają wodę i szybko się nagrzewają, ale są ubogie w składniki odżywcze i mają niską zdolność retencji wody. W Polsce występują głównie na północnym zachodzie. 

Warto więc wiedzieć jaki rodzaj gleby mamy w ogrodzie, by móc dobrać odpowiednie rośliny i metody uprawy, które będą najlepiej odpowiadać danym warunkom.

W Polsce, bogatych w materię organiczna gleb, mamy niewiele. Na szczęście strukturę każdej  ziemi możemy poprawić, za pomocą kompostu – materii organicznej, która nie bez powodu zyskała miano złota ogrodników

Czym więc jest to  ogrodnicze złoto?

Kompost to naturalny nawóz, który powstaje w wyniku rozkładu materii organicznej przez mikroorganizmy. Jest niezwykle cenny dla każdego ogrodu, ponieważ wzbogaca glebę w składniki odżywcze i poprawia jej strukturę. Kompost to coś więcej niż nawóz, to ekologiczny polepszacz gleby, który dzięki działaniu mikroorganizmów, grzybów i bakterii w nim żyjących wpływa na poprawę napowietrzenia, nawodnienia i struktury gleby. Tak więc kompost jest swojego rodzaju szczepionką życia dla gleby. 

Do najczęściej wykorzystywanych Składników Kompostu należą:

1. Resztki kuchenne
   • Skórki owoców i warzyw
   • Fusy z kawy i herbaty
   • Łupiny jaj
2. Odpady ogrodowe
   • Trawa
   • Liście
   • Gałęzie i drobne patyczki
3. Materiały węglowe
   • Papier, kartony i tektura
   • Słoma
   • Suche liście
4. Inne materiały ogrodnicze
   • Obornik (np. kurzy, koński)
   • Trociny drzewne

Proces Tworzenia Kompostu

Proces kompostowania polega na naturalnym rozkładzie materii organicznej przez mikroorganizmy, takie jak bakterie i grzyby. W trakcie tego procesu, w odpowiednich warunkach wilgotności i temperatury, materia organiczna przekształca się w ciemny, bogaty w składniki odżywcze humus.

Ściółkowanie Kompostem

Ściółkowanie kompostem to metoda polegająca na pokrywaniu gleby warstwą kompostu. Jest to metoda uprawy, która przynosi wiele korzyści zarówno dla roślin, jak i dla całego ekosystemu ogrodu.

Korzyści ze Ściółkowania Kompostem ;

1. Poprawa struktury gleby: Kompost wzbogaca glebę w materię organiczną, co poprawia jej strukturę i zatrzymywanie wody.
2. Dostarczenie składników odżywczych: Kompost jest bogaty w niezbędne składniki odżywcze, które stopniowo uwalniają się do gleby, wspomagając wzrost roślin.
3. Ochrona przed erozją: Warstwa kompostu chroni glebę przed erozją wietrzną i wodną.
4. Ograniczenie wzrostu chwastów: Gruba warstwa kompostu utrudnia wzrost chwastów, co zmniejsza potrzebę ich ręcznego usuwania.
5. Regulacja temperatury gleby: Kompost działa jako izolator, utrzymując stabilność temperatury gleby w różnych warunkach pogodowych.

Ogrodnictwo No Dig czym jest i dlaczego kompost jest jego filarem?

Ogrodnictwo „no dig” oznacza metodę uprawy bez przekopywania gleby. Jest to podejście ekologiczne, które opiera się na naturalnych procesach glebotwórczych i badaniach naukowych, które dowodzą że kopanie gleby wysusza ją, powodując jej wcześniejszą erozję. Ponadto wraz z wykopaną glebą na powierzchnię ziemi wyrzucane są, ukryte w niej nasiona chwastów, które pod wpływem dostępu światła zaczynają kiełkować. Struktura gleby, w której różne typy mikroorganizmów żyją na odpowiedniej dla nich głębokości zostaje naruszona. Kopanie gleby jest więc żmudną, ciężką jesienną pracą, która jak już wiemy, nie przynosi jak wcześniej sądzono korzyści. Nie wspominając o uciążliwym bólu pleców. 

W naturze gleba nigdy nie pozostaje “goła” zawsze pokrywają ją inne rośliny, liście czy kora. Naśladując więc procesy zachodzące w przyrodzie wystarczy okryć glebę warstwą kompostu. Ta warstwa życiodajnej materii organicznej jest w stanie poprawić strukturę, zasobność, zdolność absorbcji wody każdej, nawet najbardziej jałowej gleby. Ściółkowanie gleby najlepiej wykonać jesienią by zatrzymać ciepło nagromadzone w glebie, Gdy ziemia w ogrodzie jest zbita, np. przez maszyny budowlane, warto po rozłożeniu kompostu ponakłuwać ją widłami. ogrodowymi, Zabieg ten jest również korzystny w przypadku gleb zalanych wodą. Pozwala on na napowietrzenie gleby i szybsze dostanie się kompostu do niższych warstw podłoża. Przyjmuje się , że w jednej łyżeczce kompostu znajduje się około jednego miliarda  bakterii.

Podsumowując do zalet Ogrodnictwa No Dig należą:

1. Zachowanie struktury gleby: Nieprzekopywanie gleby pozwala na zachowanie jej naturalnej struktury, co sprzyja zdrowiu mikroorganizmów i korzeni roślin. Rośliny dzięki zasobnemu podłożu są lepiej odżywione i wydają większe plony
2. Oszczędność czasu i energii: Brak konieczności przekopywania gleby oszczędza czas i energię, które można przeznaczyć na inne prace ogrodowe w tym cieszenie się ogrodem 😉.
3. Zwiększenie bioróżnorodności: Metoda ta sprzyja rozwojowi różnorodnych organizmów glebowych, co wspomaga naturalne procesy glebotwórcze. 
4. Redukcja erozji gleby: Gdy gleba nie jest naruszana, zmniejsza się ryzyko jej erozji.
5. Lepsza retencja wody: Naturalna struktura gleby lepiej zatrzymuje wodę. Oznacza to rzadsze podlewanie

Połączenie Ściółkowania Kompostem i Ogrodnictwa No Dig

Stosowanie ściółki kompostowej w połączeniu z ogrodnictwem no dig przynosi jeszcze więcej korzyści. Ściółka nie tylko wzbogaca glebę, ale również chroni jej naturalną strukturę, co jest kluczowe w metodzie no dig.   Dzięki temu rośliny mogą lepiej rosnąć, a ogród staje się bardziej ekologiczny i zrównoważony. Ogród no dig to współrzędna uprawa warzyw, płodozmian, przycinanie roślin wymagających usunięcia z zagonów przy powierzchni gruntu, zamiast wyrywania ich z grządek . To rodzaj pielęgnacji ogrodu, w którym każdy z mieszkańców ekosystemu ma swoją rolę i miejsce. Dzięki ściółkowaniu, uprawie wielu gatunków kwiatów jednorocznych, ziół , bylin , krzewów i drzew. Zadbaniu o małych mieszkańców ogrodu czyli ptaki, jeże, jaszczurki można powiedzieć że ogród no dig  jest swoistym rodzajem ekosystemu, w którym ogrodnik dba o prewencję i ochronę przed chorobami i szkodnikami jedynie za pomocą naturalnych oprysków  i poprawy struktury gleby. Stoi na straży równowagi tego systemu stwarzając tak korzystne warunki, dla rozwoju roślin, że one same są na tyle odporne, że nie potrzebują nie ekologicznych rozwiązań do wzrostu i plonowania. Zastosowanie tych 2 metod, czyli ściółkowania gleby przekompostowaną materią organiczna i metody no dig pomoże stworzyć zdrowy, ekologiczny ogród, który będzie cieszył nas obfitymi plonami i ograniczonym rozwojem chwastów.

Do głównych propagatorów ogrodnictwa no dig należą;

Charles Dowdind UK: .Edukuje od 42 lat na ekologicznej farmie opartej o obieg zamknięty . Pomysłodawca No Dig Day obchodzonego 3 listopada, na całym świecie dnia bez przekopywania. Twórca publikacji, książek i kanału na YT

Katarzyna Bellingham i Jacek Nalewajek  prowadzący wspólnie Podcast  “Naturalne o ogrodach”” Kasia Bellingham ogrodniczka  z wykształcenia, zdobywała doświadczenie w ogrodach królewskich króla Karola w UK , prowadząca Grunt to ogród i Ekologiczny ogród the Bellingham na Kaszubach. wraz z Jackiem Nalewajkiem edukuje min. w radiu Gdańsk i na Kanale na You Tube. 

Sebastian Kulis Roślinne porady. Twórca Podcastów, licznych publikacji, autor książek i projektant ogrodów.

Zachęcam Was serdecznie do prowadzenia ogrodu w sposób ekologiczny oparty o omawiane zasady, sadzenia roślin w miejscu, w którym mają zapewnione możliwie najlepsze warunki do wzrostu. Do spojrzenia na swój ogród w sposób, pełen troski. Stare powiedzenie ogrodnicze mówi “ziemi dasz, ziemia odda” dokładne oddaje moc ściółkowania kompostem. Odżywione, zadbane rośliny odwdzięczą się bujnym wzrostem, wspaniałym kwitnieniem i owocowaniem. Dzięki nie używaniu szkodliwych produktów ochrony roślin, nasz kawałek ogrodu ma szansę stać się zielonym azylem nie tylko dla Nas, ale również dla innych mieszkańców naszej planety,

W Marketach Jasam zaopatrzysz się w narzędzia potrzebne do samodzielnej budowy kompostownika, przyspieszacze kompostowania, agrowłókniny jesienne i letnie, kosze ogrodowe, widły ogrodowe, sekatory, haczki ogrodowe, jednym słowem wszystkie akcesoria ułatwiające prace w ogrodzie. Do tego znajdziesz u Nas również podkolanniki, rękawice ogrodowe, podpory, systemy wodne renomowanych producentów. Mamy również  podłoża ogrodowe, BIO kompost z firmy COMPO, gdyby zabrakło tobie gotowej przekompostowanej materii do rozsypania w warzywniku i innych częściach ogrodu.

Czekamy na Ciebie w Markecie Jasam w Olsztynie, sieci oddziałów i na stronie internetowej